Υποστηρίζεται πως είναι βαρύ να δίνεις μάχη με το συναίσθημα, γιατί αυτό που θέλει το αγοράζει με τη ζωή, τονίζοντας έτσι την πολυπλοκότητα και την σημαντικότητα του συναισθήματος, για την ανθρώπινη υπόσταση. Με βάση τα σύγχρονα τα δεδομένα της ιατρικής, βασικό στοιχείο της ψυχικής ζωής, το συναίσθημα έχει την έδρα του στο Μεσεγκέφαλο ή ενδιάμεσο εγκέφαλο (‘’το θυμικό σύστημα’’), τμήμα το οποίο αντιστοιχεί στον εγκέφαλο των θηλαστικών -που εμφανίστηκαν πριν από 150 εκατομμύρια χρόνια- και είναι έδρα των συγκινήσεων. Αντίθετα, ο Νεοεγκέφαλος, δηλαδή ο πολιτισμικός φλοιός που είναι έδρα της νόησης, είναι πολύ νεότερος και χρονολογείται γύρω στα 100 χιλιάδες έτη. Έτσι, γίνεται αμέσως αντιληπτή η θέση των συναισθημάτων στη ζωή μας και το πώς αυτά μπορούν να επιβληθούν στο σύστημα της νόησης. Φαίνεται πως τα δύο αυτά συστήματα αλληλεπιδρούν με τρόπο καθοριστικό για τη ζωή μας και μάλιστα ο Νεοφλοιός, δηλαδή η βαθμίδα της νόησης και της γνώσης, μπορεί να επηρεάσει τον Μεσεγκέφαλο και να ‘’ωριμάσει’’ το συναίσθημα. Γι’ αυτό και οι μεγάλοι πνευματικοί άνθρωποι δύσκολα φτάνουν σε ψυχικά αδιέξοδα.
Συμβαίνει όμως και το αντίθετο, δηλαδή πολυμαθέστατοι επιστήμονες, να είναι συναισθηματικά στην τάξη του νηπιαγωγείου και να μην μπορούν να βάλουν σε τάξη τη ζωή τους. Αυτό δικαιολογείται εν μέρει, αν σκεφτεί κανείς ότι από μικρή ηλικία, όταν ακόμη δεν έχουμε αναπτύξει τη λογική κρίση μας, ξεκινάμε έχοντας ως προ βαθμίδα το συναίσθημα, τη φαντασία, την αδιάπλαστη κρίση, τα οποία σταδιακά μεταβάλλονται σε λογική και κρίση, αλλά πάντα κάτι απομένει από την παιδική ηλικία. Είναι πολύ δύσκολο να τιθασεύσει κανείς τα συναισθήματά του ώστε να μην τον παρασύρουν, εφόσον, σε αντίθεση με τη νόηση και την παιδεία, η συναισθηματική νοημοσύνη δε μπορεί να γίνει αντικείμενο διδασκαλίας. Μπορεί να μάθει κανείς όμως πώς να φέρεται και πόσο να επηρεάζεται από αυτόν τον ποταμό συναισθημάτων, με την εμπειρία και τα λάθη του και πάντοτε προσπαθώντας να ισορροπήσει αυτά τα δύο μέρη του εγκεφάλου.
Αν η νόηση είναι ο τιμονιέρης του ανθρώπου, το συναίσθημα ολόκληρο το όχημα, γεγονός που δείχνει ότι δε γίνεται να αποφύγουμε ούτε τις συναισθηματικές μεταπτώσεις, ούτε καθετί αρνητικό που σχετίζεται με αυτά. Εξάλλου, το συναίσθημα συνδέεται και με θετικές καταστάσεις. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να μην αφήνουμε το οποιοδήποτε συναίσθημα να μας συνεπαίρνει και να μας οδηγεί σε επικίνδυνες για την ψυχική μας υγεία καταστάσεις. Οι επιστήμονες ισχυρίζονται πως η έντονη συγκίνηση, ή ο έντονος φόβος, ο,τιδήποτε γενικά υπερβολικό, παραλύει τη λογική, γιατί ο φλοιός των συναισθημάτων μπλοκάρει το Νεοεγκέφαλο. Όμως, το συναίσθημα ανέκαθεν ένωνε τους ανθρώπους, ενώ η λογική τους αποξένωνε. Βλέπουμε καλά στη ζωή μας μόνο ό,τι μας αγγίζει συναισθηματικά. Αρκεί μόνο να δούμε πόσες λέξεις χρειάζονται για ν’ αποτυπωθεί μία επιστημονική έννοια. Γύρω στις 10 είναι αρκετές. Για να περιγραφεί όμως ένα συναίσθημα, δε φτάνουν ούτε 100.
Αν παρατηρήσουμε την κοινωνία και τον τρόπο που αντιδρά σε ποικίλα ερεθίσματα, θα διαπιστώσουμε πως η ικανοποίηση της πείνας ή σεξουαλικών επιθυμιών, αποτελεί ένα μικρό μέρος των κινήτρων του ανθρώπινου είδους. Αντίθετα, μία από τις μεγαλύτερες επιδιώξεις του είναι τα λογικά και τα παράλογα πάθη του, να βρει την αγάπη, την τρυφερότητα, την αλήθεια, την παρόρμηση. Αυτά τα πάθη τον διεγείρουν και του δίνουν ώθηση να πορευτεί στη ζωή. Αυτό αποδεικνύεται και από τα ποσοστά των αυτοκτονιών. Οι άνθρωποι που παρασύρονται από τέτοια πάθη, μπορούν να φτάσουν ακόμη και στο σημείο της αυτοκτονίας, σε ακραίες περιπτώσεις, γεγονός που δύσκολα μπορεί να συμβεί σε κάποιον που πεινάει ή δεν έχει ερωτικό σύντροφο.
Έτσι λοιπόν, καταδεικνύεται, πως η δύναμη του ανθρωπίνου πάθους, είτε πρόκειται για μίσος, είτε για αγάπη, είναι τεράστια και μπορεί να έχει πολύ έντονες συνέπειες στον ψυχισμό του ατόμου. Οι ειδικοί συμβουλεύουν, όταν αισθανόμαστε πως μας κατακλύζει αυτό το ποτάμι των συναισθημάτων, ότι μας παρασύρει και μας οδηγεί στον πνιγμό, να φανταζόμαστε ότι είμαστε πάνω σε μία γέφυρα και παρακολουθούμε από ψηλά το χείμαρρο. Αυτό δε σημαίνει πως δε βιώνουμε το εκάστοτε συναίσθημα, απλώς δεν το αφήνουμε να καθορίσει την πορεία μας κι έτσι επιλέγουμε να αποστασιοποιούμαστε. Ας έχουμε κατά νου και την άποψη ότι ώριμος είναι ο άνθρωπος που ανεξάρτητα από την ηλικία του, βρήκε τη σοφή αναλογία λογικής και συναισθήματος.
Από Μιστιλόγλου Σπυριδούλα
Ηλεκτρονική Εφημερίδα
